سوختگيها براساس عمق، نوع سوختگي، وسعت و آسيبهاي مرتبط دستهبندي ميشوند. رايجترين دستهبندي بر اساس عمق سوختگي است. معمولاً عمق سوختگي از طريق آزمايش تعيين ميشود، اين در حالي است كه كالبد شكافي نيز در مواردي مورد استفاده قرار ميگيرد.[۱۰] تعيين دقيق عمق سوختگي به وسيله يك معاينه دشوار است، براي اين كار لازم است چندين آزمايش در طول يك دوره زماني صورت بگيرد.[۷] در افرادي كه سر درد يا سرگيجه دارند و از سوختگي به وسيله آتش رنج ميبرند، بايد مسموميت با منوكسيد كربن را در نظر گرفت.[۳۶] مسموميت با سيانور نيز بايد در نظر گرفته شود
پروتئينها در دماهاي بالاتر از ۴۴ درجه سلسيوس (۱۱۱ درجه فارنهايت) شروع به از دست دادن شكل سه بعدي خود كرده و ميشكنند.[۳۳] اين عمل باعث آسيب رسيدن به سلولها و بافتها ميشود.[۱۰] بسياري از اثرات مستقيم سلامت ناشي از سوختگي، عوارض جانبي اختلال در عملكرد عادي پوست هستند.[۱۰] اين تأثيرات اختلال حساسيت پوست، توانايي جلوگيري از هدر رفتن آب از طريق تبخير و توانايي كنترل دماي بدن را در بر ميگيرد.[۱۰] اختلال غشاهاي سلولي باعث ميشود سلولها پتاسيم را به فضاي بيرون از سلول رها كنند و در عوض آب و سديم جذب كنند.[۱۰] در سوختگيهاي وسيع (بيش از ۳۰٪ كل سطح بدن)، واكنش التهابي قابل توجهي رخ ميدهد.[۳۴] اين عمل باعث كمبود شديد مايع از مويرگ[۷] و بافت خيز (آماس) ميشود.[۱۰] و باعث از دست رفتن حجم كلي خون ميشود، در اين حالت خون باقيمانده پلاسماي زيادي از دست ميدهد و در نتيجه غلظت خون افزايش پيدا ميكند.[۱۰] گردش ضعيف خون به اندامها مانند كليه و دستگاه گوارش باعث نارسايي كليه و زخم معده ميشود.[۳۵] افزايش كاكتول آمي و كورتيزول ممكن است باعث افزايش متابوليسم بدن شود و سالها ادامه داشته باشد.[۳۴] اين افزايش با برون ده قلبي، دگرگشت، تند تپشي و عملكرد ايمني ضعيف بدن در ارتباط است
حمله علت ۳ – ۱۰٪ سوختگي افرادي است كه بر اثر سوختگي با آب داغ يا آتش بستري ميشوند.[۲۹] دلايل اين كار عبارت است از: كودك آزاري، جروبحثهاي شخصي، همسر آزاري، سالمند آزاري و جروبحثهاي تجاري. آسيب ناشي از قرار گرفتن در معرض آب سرد يا آب داغ ممكن است نشانه كودك آزاري باشد.[۱۸] اين آسيب زماني اتفاق ميافتد كه دست و پا يا قسمت تحتاني بدن (باسن يا مياندوراه) در زير آب نگه داشته ميشود.[۱۸] اين كار باعث به وجود آمدن مرز فوقاني مشخصي ميشود كه در بيشتر موارد متقارن است.[۱۸] ديگر نشانههاي ريسك بالاي آزار احتمالي شامل اين موارد ميشود: سوختگيهاي محيطي اندامها، نبود علائم دست و پا زدن در آب، سوختگي با عمق يكسان و ارتباط با نشانههاي ديگر احمال يا سوء استفاده
سوختگي تشعشعي ممكن است بر اثر تماس طولاني با پرتو فرابنفش (مانند اشعه خورشيد، كيوسكهاي برنزه شدن يا جوشكاري با قوس الكتريكي يا از پرتو يوني مانند پرتو درماني، پرتو ايكس يا تابش پرتو) به وجود آيد.[۲۴] تماس با نور خورشيد رايجترين علت سوختگيهاي تشعشعي و به طور كلي رايجترين علت سوختگيهاي سطحي ميباشد.[۲۵] افراد مختلف به شكلهاي مختلف و بر اساس نوع پوست خود دچار آفتاب سوختگي ميشوند.[۲۶] اثري كه پرتو يوني بر روي پوست ميگذارد به ميزان تماس با محل بستگي دارد و به دنبال آن بعد از ۳گري]] ريزش مو مشاهده ميشود، بعد از ۱۰ گري سرخي پوست، بعد از ۲۰ گري افتادن پوستهاي مرطوب و بعد از ۳۰ گري مردگي بافت مشاهده ميشود.[۲۷] سرخي پوست، اگر اتفاق بيفتد، مدتي پس از تماس بروز ميكند.[۲۷] سوختگيهاي تشعشعي همانند سوختگيهاي ديگر درمان ميشوند. سوختگيهاي ريز موجي به وسيله گرمايش حرارتي حاصل از مايكروويو رخ ميدهند.[۲۸] اگرچه تماسي به كوتاهي دو ثانيه ممكن است باعث آسيب شود، اما به طور كل سوختگي به وسيله مايكروويو اتفاق نادري است
آسيبها يا سوختگيهاي الكتريكي به ولتاژ بالا (برابر يا بيشتر از ۱۰۰۰ ولت)، ولتاژ پايين (كمتر از ۱۰۰۰ ولت)، يا سوختگي حاصل از برق تركش اتمي كه در درجه دوم اهميت نسبت به قوس الكتريكي قرار ميگيرد دستهبندي ميشوند. رايجترين علل سوختگي در كودكان سوختگي به وسيله سيمهاي برق (۶۰٪) و به دنبال آن سوختگي به وسيله پريزهاي برق (۱۴٪) ميباشند.[۱۵] صاعقه نيز ميتواند باعث سوختگي الكتريكي شود.[۲۳] عوامل ريسك پذيري كه منجر به برخورد صاعقه ميشود شامل انجام فعاليتهايي مانند كوهنوردي، گلف و ورزشهايي كه در فضاي باز انجام ميگيرد و همچنين كار كردن در فضاي باز ميشود.[۹] مرگ و مير ناشي از برخورد صاعقه در حدود ۱۰٪ ميباشد.[۹] اگرچه آسيبهاي الكتريكي منجر به سوختگي ميشود، اما ممكن است باعث شكست يا نابجايي و در مرحله بعد تروماي ناقض يا انقباض عضله شوند.[۹] در آسيبهاي ناشي از ولتاژ زياد، بيشتر آسيب ممكن است داخلي باشد و به همين دليل نميتوان وسعت آسيب را صرفاً به وسيله بررسي پوست برآورد كرد.[۹] ممكن است تماس با ولتاژ بالا يا ولتاژ پايين آريتمي قلب يا ايست قلبي را به همراه داشته باشد
مواد شيميايي از ۲ تا ۱۱٪ علت سوختگيها را به خود اختصاص ميدهند و علت ۳۰٪ مرگهاي ناشي از سوختگي ميباشند.[۲۱] سوختگيهاي ناشي از مواد شيميايي ميتوانند به وسيله بيش از ۲۵۰۰۰ ماده شيميايي به وجود آيند،[۱۰] كه بيشتر آنها باز قوي (۵۵٪) يا اسيد قوي (۲۶٪) هستند.[۲۱] اكثر مرگهاي ناشي از سوختگي شيميايي در درجه دوم اهميت نسبت به بلع اين مواد قرار ميگيرند.[۱۰] عوامل شيميايي رايج شامل اين موارد ميشوند: اسيد سولفوريك كه در پاك كنندههاي حمام و دستشويي يافت ميشود، سديم هيپوكلريت كه در سفيد كنندهها يافت ميشود و هالوآلكان كه در رنگ زداها يافت ميشود.[۱۰] هيدرو فلوئوريك اسيد ميتواند باعث به وجود آمدن سوختگيهاي عميقي شود كه ممكن است تا مدتي بعد از تماس علائم بيماري را نشان ندهد.[۲۲] فروميك اسيد ممكن است باعث از كار افتادن تعداد قابل توجهي از گلبولهاي قرمز شود
ويژگيهاي سوختگي به عمق آن بستگي دارد. در سوختگيهاي سطحي فرد آسيب ديده دو يا سه روز درد دارد و در طول روزهاي بعدي پوست ناحيهاي كه دچار سوختگي شده كنده ميشود.[۵][۶] افرادي كه از سوختگيهاي شديدتر رنج ميبرند، بيشتر از فشار روحي نارضايتي و شكايت دارند تا از درد ناشي از سوختگي. افرادي كه دچار سوختگيهاي با ضخامت كامل هستند ممكن است به طور كامل نسبت به سوزن زدن يا لمس خفيف بيتفاوت باشند.[۶] اگرچه سوختگيهاي سطحي به رنگ قرمز هستند، سوختگيهاي شديد ممكن است به رنگ صورتي، سفيد يا سياه باشند.[۶] سوختگيهاي اطراف دهان يا سوختگي سطحي موهاي داخل بيني ميتواند نشانگر سوختگي مجاري تنفسي باشد، اما اين يافتهها قطعي نيستند.[۷] نشانههاي نگران كننده تر شامل اين موارد ميباشد: تنگي نفس، گرفتگي صدا و صداي گوشخراش يا خس خس سينه. خارش در طول فرايند بهبود طبيعي است و در ۹۰٪ افراد بالغ و تقريباً در همه كودكان اتفاق ميافتد.[۸] ممكن است در مورد آسيبهاي ناشي از برق، احساس كرختي يا مور مور براي مدت طولاني ادامه داشته باشد.[۹] ممكن است سوختگيها اختلالات عاطفي و رواني را به همراه داشته باشد
سوختگي نوعي آسيب به گوشت يا پوست است كه بر اثر گرما، برق، مواد شيميايي، اصطكاك يا پرتو به وجود ميآيد.[۱] سوختگيهايي كه تنها بر سطح پوست اثر ميگذارند را سوختگيهاي سطحي يا سوختگيهاي درجه اول مينامند. سوختگي با ضخامت نسبي يا سوختگي درجه دوم هنگامي اتفاق ميافتد كه لايههاي زيرين پوست آسيب ميبينند. در سوختگي با ضخامت كامل يا سوختگي درجه سوم به همه لايههاي پوست آسيب ميرسد. در سوختگي نوع چهارم بافتهاي عميقتر مانند عضلات يا استخوان آسيب ميبينند.
درمان مورد نياز به شدت سوختگي بستگي دارد. سوختگيهاي سطحي را ميتوان به وسيله مسكن درمان كرد، در حاليكه سوختگيهاي شديدتر نيازمند درمان مداوم در مراكز سوختگي ويژه ميباشند. قرار دادن محل سوختگي زير شير آب ميتواند به تسكين درد كمك كند و آسيب را كاهش دهد؛ با اين وجود تماس طولاني با آب ممكن است باعث سرمازدگي شود. در سوختگي با ضخامت نسبي لازم است محل سوختگي را با آب و صابون شستوشو داد و سپس پانسمان كرد. مشخص نيست در مورد آبلهها بايد چه اقدامي انجام داد ولي احتمالاً كار منطقي اين است كه به آنها دست نزنيم. معمولاً در سوختگيهاي نوع سوم به درمانهاي جراحي مانند پيوند پوست نياز است. معمولاً سوختگيهاي وسيع نيازمند چندين مرحله تزريق وريدي هستند زيرا واكنش التهابي متعاقب باعث كم شدن محسوس جريان مويرگ و خيز ميشود. رايجترين مشكل در رابطه با سوختگي مربوط به عفونت است.
در آمريكا آتش و مايعات داغ رايجترين عوامل سوختگي هستند.[۱۵] سيگار ۲۵٪ و وسايل گرمايشي ۲۲٪ علل آتشسوزيهاي خانه كه منجر به مرگ ميشود را تشكيل ميدهند.[۱] تقريباً نيمي از آسيبها بر اثر اقدام به درست كردن آتش ميباشد.[۱] سوختگي با آب يا بخار داغ به وسيله گازها يا مايعات داغ به وجود ميآيد و در اكثر اوقات به وسيله تماس با مايعات داغ و]]آب شير]] داغ در دستشويي يا حمام، روغن داغ يا بخار آب اتفاق ميافتد.[۱۷] آسيبهاي ناشي از سوختگي با آب يا بخار داغ بيشتر در كودكان زير پنج سال رايج است[۱۰] و در آمريكا و استراليا، اين گروه در حدود دو سوم سوختگيها را تشكيل ميدهند.[۱۵] تماس با اشياي داغ تقريباً علت ۲۰–۳۰٪ سوختگيها در كودكان ميباشد.[۱۵] به طور كلي سوختگي با آب يا بخار داغ سوختگي نوع اول يا دوم هستند، اما اگر تماس فرد زياد باشد ممكن است سوختگي نوع سوم نيز اتفاق بيفتد.[۱۸] آتش بازي يكي از رايجترين عوامل سوختگي به ويژه در ايام تعطيلات در بسياري از كشورها ميباشد.[۱۹] آتش بازي يك كار مخاطره آميز خاص براي مردان بالغ ميباشد
سوختگيها توسط منابع خارجي زيادي از جمله منابع گرمايي، شيميايي، الكتريكي و تشعشعي به وجود ميآيند.[۱۳] رايجترين عوامل سوختگي در آمريكا عبارت است از: آتش يا شعله (۴۴٪)، آب گرم (۳۳٪)، وسايل داغ (۹٪)، برق (۴٪) و مواد شيميايي (۳٪).[۱۴] بيشتر(۶۹٪) آسيبهاي ناشي از سوختگي در خانه يا محل كار اتفاق ميافتند،[۴] و اكثر آنها ناخواسته اتفاق ميافتند، اين در حالي است كه ۲٪ بر اثر حمله توسط يك فرد و ۲–۱٪ نتيجه اقدام به خودكشي است.[۳] اين منابع ميتواند باعث به وجود آمدن صدمات تنفسي به مجاري تنفسي و/يا ششها شود كه در ۶٪ سوختگيها رخ ميدهد.[۱۵] آسيبهاي ناشي از سوختگي اغلب در بين افراد فقير اتفاق ميافتد. سيگار كشيدن يك عامل ريسك ميباشد، اين در حالي است كه مصرف الكل يك عامل ريسك به حساب نميآيد. معمولاً سوختگيهاي مربوط به آتش بيشتر در مناطق سردسير اتفاق ميافتد. عوامل ريسك مشخص در كشورهاي در حال توسعه شامل آشپزي در فضاي باز يا بر روي زمين و همچنين ناتواناييهاي رشدي در كودكان و بيماريهاي مزمن در بزرگسالان ميباشد.
تعداد صفحات : 0